Uwzględnienie różnicy remanentowej w ZUS DRA – styczeń czy kwiecień?
Różnica remanentowa ma istotny wpływ na ustalanie dochodu z działalności gospodarczej, który stanowi podstawę wymiaru składek zdrowotnych. Przedsiębiorcy często zastanawiają się, w którym momencie powinni uwzględnić tę różnicę w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA – czy już w styczniu, czy dopiero przy rozliczeniu rocznym za kwiecień. Odpowiedź na to pytanie wynika z analizy przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Obowiązek uwzględniania różnicy remanentowej
Uwzględnienie różnicy remanentowej w ZUS DRA – styczeń czy kwiecień? - zgodnie z art. 81 ust. 2 oraz ust. 2c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 775) – dalej: u.ś.o.z., osoby prowadzące działalność gospodarczą, które rozliczają się na zasadach ogólnych, w formie podatku liniowego lub w ramach IP-BOX, mają obowiązek opłacania składek zdrowotnych od dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej. Dochód ten oblicza się zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1206) – dalej: u.p.d.o.f., uwzględniając różnice remanentowe zgodnie z art. 24 ust. 1-2b tej ustawy.
Co to jest różnica remanentowa?
Różnica remanentowa to różnica między wartością remanentu początkowego a końcowego. Remanent początkowy to wartość towarów i materiałów posiadanych na początek roku podatkowego, a remanent końcowy – na jego koniec. Wpływa ona bezpośrednio na dochód z działalności gospodarczej, a tym samym na wysokość składek zdrowotnych. Przepisy u.p.d.o.f. przewidują, że:
Jeśli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż początkowego, to różnica ta zwiększa dochód.
Jeśli wartość remanentu końcowego jest niższa niż początkowego, to różnica ta zmniejsza dochód.
Zasady obliczania dochodu z uwzględnieniem różnicy remanentowej
Na mocy art. 24 ust. 2 u.p.d.o.f., dochód z działalności gospodarczej dla celów podatku dochodowego, a co za tym idzie także dla ustalania składek na ubezpieczenie zdrowotne, oblicza się jako różnicę między przychodami a kosztami, z uwzględnieniem różnic remanentowych. Dochód ten ma wpływ zarówno na miesięczne składki zdrowotne, jak i na roczne rozliczenie składki zdrowotnej. W prawidłowym prowadzeniu gospodarki magazynowej wspomaga program on-line z księgowością on-line - połączenie wspólnego pulpitu usprawnia wymianę danych między księgową a przedsiębiorcą.
Miesięczne rozliczenie składki zdrowotnej a różnica remanentowa
Uwzględnienie różnicy remanentowej w ZUS DRA – styczeń czy kwiecień? - Różnica remanentowa wpływa bezpośrednio na wysokość dochodu, który jest podstawą do obliczenia składki zdrowotnej za styczeń. Stosownie do art. 81 ust. 2 u.ś.o.z., miesięczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej stanowi dochód z działalności gospodarczej osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka. Dochód ten, obliczony z uwzględnieniem różnicy remanentowej, ma znaczenie dla obliczenia składki zdrowotnej za styczeń 2024 r.
Przykładowo, jeśli wartość remanentu końcowego za 2023 r. jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, różnica remanentowa zwiększa dochód, co wpłynie na wysokość składki zdrowotnej za styczeń 2024 r.
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej a różnica remanentowa
Zgodnie z art. 81 ust. 2e u.ś.o.z., roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej ustalana jest na podstawie dochodu z działalności gospodarczej za cały poprzedni rok kalendarzowy. Rozliczenie roczne składki zdrowotnej odbywa się w deklaracji ZUS DRA za kwiecień 2024 r. W tym rozliczeniu uwzględnia się ostateczny dochód, który jest skorygowany o różnicę remanentową. Dlatego różnica remanentowa ma wpływ również na korektę rocznej składki zdrowotnej, co pozwala na odpowiednie dostosowanie wysokości składki do rzeczywistego dochodu uzyskanego w całym roku.
Przepisy regulujące rozliczenie różnicy remanentowej
Art. 24 ust. 1-2b u.p.d.o.f.: reguluje sposób obliczania dochodu z działalności gospodarczej, uwzględniając różnice remanentowe.
Art. 81 ust. 2 i 2e u.ś.o.z.: określa zasady obliczania miesięcznej i rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej na podstawie dochodu.
Art. 81 ust. 2c u.ś.o.z.: przewiduje, że dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka, stanowi podstawę do wyliczenia bieżącej składki zdrowotnej.
Obowiązek składania deklaracji ZUS DRA
Przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą, ma obowiązek co miesiąc składać deklarację rozliczeniową ZUS DRA, w której wykazuje dochód stanowiący podstawę do obliczenia składki zdrowotnej. Wartość dochodu oblicza się, uwzględniając remanent za poprzedni rok, co ma bezpośredni wpływ na składkę za styczeń. Następnie, w kwietniu, przedsiębiorca jest zobowiązany do dokonania rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w oparciu o rzeczywisty dochód za poprzedni rok, co również uwzględnia różnicę remanentową.
Praktyczne wskazówki
Styczeń 2024 r.: różnicę remanentową należy uwzględnić w deklaracji ZUS DRA za styczeń 2024 r., aby prawidłowo wyliczyć bieżącą składkę zdrowotną.
Kwiecień 2024 r.: przy rozliczeniu rocznym składki zdrowotnej za 2023 r., przedsiębiorca musi uwzględnić ostateczną różnicę remanentową, co może wpłynąć na konieczność dokonania dopłaty lub na nadpłatę składki zdrowotnej za 2023 r.
Uwzględnienie różnicy remanentowej w ZUS DRA – styczeń czy kwiecień? - podsumowanie
Różnicę remanentową za 2023 r. należy uwzględnić zarówno w deklaracji za styczeń 2024 r., jak i w rozliczeniu rocznym za kwiecień 2024 r. Ma to kluczowe znaczenie dla prawidłowego ustalenia dochodu z działalności gospodarczej, który wpływa na wysokość składki zdrowotnej. Uwzględnienie różnicy remanentowej pozwala na dostosowanie wysokości składek do rzeczywistych dochodów przedsiębiorcy, co jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.
Dzięki temu przedsiębiorca unika błędów w rozliczeniach i ryzyka powstania zaległości lub nadpłat w ZUS. Prawidłowe uwzględnienie różnicy remanentowej zapewnia transparentność i zgodność rozliczeń z wymogami prawnymi.
