Ujemna marża w JPK
Polski przedsiębiorca, który zakupił samochód używany za 12 000 zł na podstawie umowy kupna-sprzedaży (bez prawa do odliczenia VAT) i wprowadził go do ewidencji środków trwałych (ŚT), teraz sprzedaje go za 1 000 zł, ponieważ pojazd uległ wypadkowi. Z tej transakcji przedsiębiorca poniósł stratę. Ważnym pytaniem jest, jak rozliczyć taką transakcję na gruncie podatku VAT oraz w pliku JPK, jeśli korzystano z procedury VAT marża.
Procedura VAT marża – podstawowe zasady
Zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r. poz. 1570, dalej: u.p.t.u.), w przypadku sprzedaży towarów używanych (takich jak samochody), podatnik może rozliczać podatek VAT na podstawie procedury VAT marża. Procedura ta pozwala na opodatkowanie tylko marży, czyli różnicy między ceną sprzedaży a ceną zakupu, pomniejszoną o kwotę podatku.
W sytuacji, gdy sprzedaż samochodu odbywa się poniżej ceny zakupu, tzn. marża jest ujemna, podatek VAT należny od tej transakcji wynosi 0 zł, ponieważ nie ma dodatniej podstawy opodatkowania.
Rozliczenie w pliku JPK_VAT
Zgodnie z wytycznymi zawartymi w przepisach dotyczących procedury VAT marża oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług, należy prawidłowo ująć taką transakcję w pliku JPK.
Krok 1: Ujęcie sprzedaży z marżą ujemną w części ewidencyjnej JPK
W przypadku sprzedaży samochodu z marżą ujemną, w części ewidencji dotyczącej sprzedaży należy:
Wpisać transakcję z oznaczeniem MR_UZ (stosowane dla procedury marży przy ujemnych marżach).
W polach odpowiednich dla podstawy opodatkowania oraz podatku należnego (pola K_19 i K_20 w JPK_VAT) wykazać podstawę opodatkowania, która dla tej transakcji wynosi -11 000 zł. Jednakże nie można wpisać wartości ujemnej – w tej sytuacji podstawa opodatkowania powinna wynosić 0 zł (marża ujemna nie powoduje naliczenia podatku).
Kwota VAT należnego dla tej transakcji wynosi 0,00 zł.
W polu SprzedazVAT_Marza należy wpisać wartość brutto faktury, czyli 1 000 zł.
Krok 2: Ujęcie zakupu w części ewidencyjnej JPK
W części ewidencji dotyczącej zakupu:
Wykazać dokument zakupu pojazdu (umowę kupna-sprzedaży) z podaniem jedynie wartości brutto w polu ZakupVAT_Marza.
Krok 3: Wpisanie danych do części deklaracyjnej JPK
W części deklaracyjnej pliku JPK_VAT, w której należy podać zbiorcze wartości podstawy opodatkowania i podatku należnego:
Nie ujmuje się ujemnych marż. Oznacza to, że przy obliczaniu wartości podstawy opodatkowania dla poszczególnych stawek VAT, marża wynosząca -11 000 zł nie będzie uwzględniona.
Podatek należny od tej transakcji wynosi 0,00 zł.
Krok 4: Informacje dodatkowe w deklaracji
W przypadku stosowania procedury VAT marża z ujemną podstawą opodatkowania, należy również podać w polu P_64 w deklaracji wartość "1", co oznacza korzystanie z procedury marży.
Uzasadnienie prawne
Ujemna marża w JPK - zgodnie z art. 120 ust. 4 u.p.t.u., podstawa opodatkowania w procedurze VAT marża to różnica między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. W przypadku, gdy marża jest ujemna, podstawa opodatkowania wynosi 0 zł, a podatek należny od takiej transakcji to 0,00 zł.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 października 2019 r. precyzuje, w jaki sposób należy ewidencjonować transakcje w procedurze VAT marża w plikach JPK_VAT. Nawet jeśli marża jest ujemna, transakcję należy odpowiednio ująć w ewidencji, ale podatek należny wynosi 0,00 zł.
Ujemna marża w JPK - podsumowanie
Podczas sprzedaży samochodu w procedurze VAT marża, gdy cena sprzedaży jest niższa niż cena zakupu, powstaje marża ujemna. W takiej sytuacji:
Podatek VAT należny wynosi 0 zł, a podstawa opodatkowania w JPK_VAT wynosi 0 zł (nie można wpisać wartości ujemnej).
Transakcję należy wykazać w JPK_VAT z oznaczeniem MR_UZ, a wartość brutto sprzedaży (1 000 zł) powinna zostać ujęta w ewidencji.
Ujemna marża nie jest uwzględniana przy obliczaniu podstawy opodatkowania dla poszczególnych stawek VAT w części deklaracyjnej JPK_VAT.
