Samochód osoby i ciężarowy a VAT

W kontekście prowadzenia działalności gospodarczej, szczególnie przy zakupie pojazdów, istotne jest zrozumienie, jak klasyfikować dany samochód w celach podatkowych, zarówno pod kątem podatku od towarów i usług (VAT), jak i podatku dochodowego (PIT/CIT). Wątpliwości związane z klasyfikacją pojazdów, zwłaszcza gdy pojazd posiada masę całkowitą na granicy 3,5 tony, mogą mieć znaczący wpływ na rozliczenia podatkowe przedsiębiorstwa. Poniżej szczegółowo omawiamy, jak podejść do klasyfikacji takiego pojazdu na gruncie obu tych podatków.

Definicja pojazdu samochodowego dla celów VAT

Podatek VAT jest jednym z głównych obciążeń podatkowych, jakie przedsiębiorca musi uwzględniać w swojej działalności. Warto zauważyć, że ustawa o VAT nie definiuje bezpośrednio, czym jest samochód osobowy czy ciężarowy. Znajduje się tam jednak definicja "pojazdu samochodowego," która jest kluczowa w kontekście odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami.

Zgodnie z art. 2 pkt 34 ustawy o VAT, przez "pojazd samochodowy" należy rozumieć pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym, o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) nieprzekraczającej 3,5 tony. Zatem samochód, który mieści się w tej kategorii, kwalifikuje się jako pojazd samochodowy na potrzeby VAT, bez względu na to, czy z dokumentów rejestracyjnych wynika, że jest to pojazd ciężarowy.

Art. 2 pkt 33 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1251) dodatkowo definiuje pojazd samochodowy jako pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, z wyłączeniem ciągników rolniczych. Z perspektywy VAT istotne jest więc, że pojazdy samochodowe z DMC do 3,5 tony mogą być traktowane jak samochody osobowe w kontekście odliczenia VAT.

Odliczanie VAT od wydatków na pojazdy samochodowe

Samochód osoby i ciężarowy a VAT - W kontekście odliczania VAT, jeśli dany pojazd jest klasyfikowany jako pojazd samochodowy (DMC do 3,5 tony), przedsiębiorca może odliczyć 50% VAT od wydatków związanych z takim pojazdem. Jest to konsekwencją przyjęcia, że pojazd ten może być wykorzystywany zarówno do celów służbowych, jak i prywatnych, co ma wpływ na ograniczenie prawa do pełnego odliczenia VAT. Pełne odliczenie VAT jest możliwe tylko wtedy, gdy pojazd jest wykorzystywany wyłącznie do celów służbowych. Aby to osiągnąć, przedsiębiorca musi spełnić określone wymogi, w tym prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu oraz złożyć do naczelnika urzędu skarbowego informację VAT-26, o której mowa w art. 86a ust. 12 ustawy o VAT.

Jeśli natomiast pojazd posiada szczególną konstrukcję, na przykład jest to pojazd typu wielozadaniowy, van, można przeprowadzić dodatkowe badanie techniczne. Jeśli z wyniku tego badania oraz odpowiedniego wpisu w dowodzie rejestracyjnym wynika, że pojazd jest przeznaczony wyłącznie do celów służbowych, przedsiębiorca ma prawo odliczyć 100% VAT bez konieczności prowadzenia ewidencji.

Klasyfikacja pojazdu dla celów podatku dochodowego (PIT/CIT)

Podobne zasady stosuje się przy klasyfikacji pojazdów na potrzeby podatku dochodowego. Zarówno ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (PDOF), jak i ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (PDOP) zawierają definicję "samochodu osobowego," która jest kluczowa dla określenia, jak wydatki związane z użytkowaniem pojazdu mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 5a pkt 19a ustawy o PDOF (i art. 4a pkt 9a ustawy o PDOP), samochodem osobowym jest pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób, łącznie z kierowcą, z wyłączeniem pojazdów o szczególnej konstrukcji oraz pojazdów specjalnych. Oznacza to, że pojazd, którego DMC wynosi równo 3,5 tony, również dla celów PIT/CIT będzie traktowany jako samochód osobowy, o ile nie ma szczególnej konstrukcji.

W przypadku samochodów osobowych, ustawa przewiduje ograniczenia w zakresie zaliczania wydatków do kosztów podatkowych. Przykładowo, tylko 75% wydatków związanych z używaniem firmowego samochodu osobowego można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Podobnie, odpisy amortyzacyjne mogą być kosztem podatkowym tylko do wysokości limitu 150.000 zł (lub 225.000 zł w przypadku samochodów elektrycznych lub napędzanych wodorem).

Pełne zaliczenie wydatków do kosztów podatkowych

Jeśli pojazd jest wykorzystywany wyłącznie do celów firmowych, a przedsiębiorca prowadzi ewidencję przebiegu pojazdu (tak jak jest to wymagane na potrzeby VAT), możliwe jest zaliczenie 100% wydatków związanych z użytkowaniem pojazdu do kosztów uzyskania przychodów. Należy jednak pamiętać, że wymóg prowadzenia takiej ewidencji nie dotyczy podatników zwolnionych z VAT.

Samochód osoby i ciężarowy a VAT – podsumowanie

Klasyfikacja pojazdu jako samochód osobowy lub ciężarowy ma istotne konsekwencje zarówno dla rozliczeń VAT, jak i podatku dochodowego (PIT/CIT). Kluczowe znaczenie ma tutaj dopuszczalna masa całkowita pojazdu. Pojazdy o DMC nieprzekraczającej 3,5 tony, nawet jeśli są formalnie zarejestrowane jako ciężarowe, mogą być traktowane jako samochody osobowe dla celów podatkowych. To z kolei wpływa na możliwość odliczenia VAT oraz sposób zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Przedsiębiorcy powinni zwrócić szczególną uwagę na to, jakie przepisy stosować w przypadku zakupionego pojazdu, aby uniknąć problemów z organami podatkowymi. W sytuacjach wątpliwych, szczególnie przy zakupie pojazdów o specyficznej konstrukcji, warto skonsultować się z doradcą podatkowym, który pomoże w prawidłowej klasyfikacji pojazdu oraz doradzi, jak optymalnie rozliczać wydatki związane z jego użytkowaniem.

Jeśli masz pytania dotyczące klasyfikacji pojazdów w Twojej firmie lub potrzebujesz pomocy w rozliczeniach podatkowych, skontaktuj się z naszym biurem rachunkowym. Nasz zespół specjalistów zapewni wsparcie na każdym etapie działalności, pomagając w optymalizacji obciążeń podatkowych i zgodnym z prawem prowadzeniu biznesu.