Opodatkowanie odsetek z lokat overnight i wpływ na składkę zdrowotną podczas zawieszenia działalności

Przedsiębiorcy, którzy decydują się na zawieszenie działalności gospodarczej, mogą nadal uzyskiwać przychody, np. z odsetek od środków zdeponowanych na lokatach typu overnight. Warto zatem wyjaśnić, czy takie przychody mają wpływ na podstawę wymiaru składki zdrowotnej, która jest związana z działalnością gospodarczą. Poniżej omówiono obowiązujące przepisy oraz interpretacje dotyczące tej kwestii.

Przychody podczas zawieszenia działalności a składka zdrowotna

Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie składek na ubezpieczenie zdrowotne jest ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.), dalej: u.ś.o.z. Zgodnie z przepisami tej ustawy, przedsiębiorcy ustalają podstawę wymiaru składki zdrowotnej w oparciu o dochód z działalności gospodarczej osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który jest opłacana składka.

Art. 81 ust. 2c u.ś.o.z.:

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy, który opłaca podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach ogólnych, tzw. liniowy podatek dochodowy od osób fizycznych lub podatek dochodowy od osób fizycznych od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, stanowi dochód z działalności gospodarczej osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który jest opłacana składka na to ubezpieczenie.

Jednakże w przypadku zawieszenia działalności gospodarczej, obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne zostaje zawieszony, o ile przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności.

Art. 81 ust. 2zd u.ś.o.z.:

Ilekroć w art. 81 ust. 2 i 2b-2zc u.ś.o.z. jest mowa o przychodach i kosztach ich uzyskania w rozumieniu u.p.d.o.f. lub ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, to nie uwzględnia się w tych przychodach i kosztach ich uzyskania przychodów osiągniętych i kosztów poniesionych w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców.

Z tego przepisu wynika, że dochody uzyskane przez przedsiębiorcę w okresie zawieszenia działalności nie są uwzględniane przy ustalaniu podstawy wymiaru składki zdrowotnej. W tym kontekście ważne jest, aby przychody, które przedsiębiorca osiąga w okresie zawieszenia, nie miały charakteru aktywnej działalności.

Odsetki z lokat overnight jako przychód z działalności gospodarczej

Opodatkowanie odsetek z lokat overnight i wpływ na składkę zdrowotną podczas zawieszenia działalności - odsetki od środków zgromadzonych na lokatach typu overnight, które są uzyskiwane w okresie zawieszenia działalności, formalnie są traktowane jako przychód z działalności gospodarczej, zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f.).

Art. 14 ust. 2 pkt 5 u.p.d.o.f.:

Przychodami z działalności gospodarczej są również przychody uzyskiwane z tytułu odsetek od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Jednakże, mimo że odsetki są uznawane za przychód z działalności gospodarczej, to zgodnie z przepisami u.ś.o.z. przychody uzyskane w okresie zawieszenia działalności nie są uwzględniane przy ustalaniu podstawy wymiaru składki zdrowotnej. W efekcie, odsetki od lokat otrzymane w tym okresie nie wpłyną na wysokość składki zdrowotnej, ponieważ ich uzyskanie nie wiąże się z aktywnym prowadzeniem działalności.

Interpretacja indywidualna ZUS – potwierdzenie zasad

W interpretacji indywidualnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 marca 2023 r., DI/100000/43/290/2023, ZUS potwierdził, że przedsiębiorca nie jest zobowiązany do opłacania składki zdrowotnej za okres zawieszenia działalności gospodarczej, nawet jeśli uzyskuje przychody pasywne takie jak odsetki:

W okresie zawieszenia wykonywania działalności nie powstaje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenie zdrowotne jest ściśle związane z istnieniem obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego. Osoba prowadząca pozarolniczą działalność jest zobowiązana do opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od daty rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej do momentu jej zakończenia, z wyłączeniem okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Tym samym, osoba która uzyskuje przychody lub ponosi koszty w okresie zawieszenia wykonywania działalności nie uwzględnia ich w przychodach i kosztach dla celów ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i obowiązku opłacenia składki na to ubezpieczenie.

Opodatkowanie odsetek z lokat overnight i wpływ na składkę zdrowotną podczas zawieszenia działalności - podsumowanie

Podatnik, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) i zamierza ją zawiesić, nie musi uwzględniać przychodów z tytułu odsetek od lokat typu overnight przy ustalaniu podstawy wymiaru składki zdrowotnej za okres zawieszenia. Odsetki te, mimo że formalnie są uznawane za przychód z działalności gospodarczej, nie wpływają na kalkulację składki zdrowotnej, ponieważ uzyskano je w okresie zawieszenia działalności, co wyklucza ich uwzględnienie w podstawie wymiaru składki.

W okresie zawieszenia przedsiębiorca nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, co oznacza brak konieczności opłacania składek zdrowotnych za ten okres. Warto jednak pamiętać, że po wznowieniu działalności, kalkulacja składki zdrowotnej będzie oparta na dochodzie osiągniętym w miesiącu poprzedzającym wznowienie, zgodnie z przepisami u.ś.o.z.