Jak wykazać w księgach rachunkowych firmy wpływ dywidendy z udziałów w spółce z o.o.?

Jak wykazać w księgach rachunkowych firmy wpływ dywidendy z udziałów w spółce z o.o.?

W sytuacji, gdy firma osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą (prowadząca pełną księgowość) nabywa udziały w spółce z o.o., a ta wypłaca dywidendę, konieczne jest odpowiednie ujęcie tej operacji w księgach rachunkowych. Dywidenda jest klasyfikowana jako przychód finansowy firmy będącej właścicielem udziałów.

Ewidencja księgowa dywidendy

1. Podjęcie uchwały o podziale zysku i przyznaniu dywidendy:

   • Wn konto 249 Inne rozrachunki i rozliczenia – ujęcie należności z tytułu przyznanej dywidendy,

   • Ma konto 751 Przychody i koszty z udziałów (akcji) wycenianych metodą praw własności oraz dywidendy z tytułu udziałów i akcji – wykazanie przychodu finansowego z tytułu należnej dywidendy.

2. Wpływ dywidendy na rachunek bankowy:

   • Wn konto 131 Bieżące rachunki bankowe – zapis wpływu dywidendy na rachunek bankowy,

   • Ma konto 249 Inne rozrachunki i rozliczenia – rozliczenie należności z tytułu dywidendy.

Uzasadnienie prawne

Jak wykazać w księgach rachunkowych firmy wpływ dywidendy? - zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2023 r. poz. 120, dalej: u.o.r.), wynik operacji finansowych obejmuje różnicę pomiędzy przychodami finansowymi, w szczególności z tytułu dywidend (udziałów w zyskach), odsetek, zysków ze zbycia inwestycji, a kosztami finansowymi, które obejmują m.in. odsetki oraz straty ze zbycia inwestycji.

• Art. 28 ust. 1 pkt 1a u.o.r. precyzuje, że udziały oraz inne inwestycje krótkoterminowe w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach wycenia się według wartości rynkowej na dzień bilansowy.

• Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 34 u.o.r., przychody finansowe obejmują m.in. należności z tytułu dywidend, które ujmuje się w momencie uzyskania tytułu prawnego do ich otrzymania.

  
  

Rozporządzenie Ministra Finansów

Na mocy § 26 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. z 2001 r. nr 149, poz. 1674), należne dywidendy zalicza się do przychodów finansowych na dzień powzięcia uchwały przez walne zgromadzenie o podziale zysku, chyba że uchwała określa inny dzień prawa do dywidendy.

Dywidendy są zatem ujmowane w księgach rachunkowych w momencie, w którym zgromadzenie wspólników podejmuje decyzję o ich wypłacie, niezależnie od faktycznego momentu ich otrzymania przez właściciela udziałów.

Opodatkowanie dywidendy

W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą dywidendy są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 120), dywidendy podlegają zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu w wysokości 19%. Płatnikiem podatku jest spółka wypłacająca dywidendę, która ma obowiązek pobrać i odprowadzić podatek do urzędu skarbowego.

Zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy o PIT, spółka wypłacająca dywidendę pełni funkcję płatnika, który oblicza, pobiera i przekazuje należny podatek do urzędu skarbowego. Właściciel udziałów otrzymuje kwotę netto dywidendy, po potrąceniu należnego podatku.

Przykład księgowania dywidendy

Firma "X" (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) posiada udziały w spółce "Y" sp. z o.o. Na zgromadzeniu wspólników spółka "Y" podjęła uchwałę o wypłacie dywidendy w wysokości 10 000 zł na rzecz firmy "X".

1. Księgowanie uchwały o wypłacie dywidendy:

   • Wn konto 249 Inne rozrachunki i rozliczenia – 10 000 zł (należność z tytułu dywidendy),

   • Ma konto 751 Przychody i koszty z udziałów (akcji) wycenianych metodą praw własności oraz dywidendy z tytułu udziałów i akcji – 10 000 zł (przychód z dywidendy).

2. Księgowanie wpływu dywidendy na konto bankowe (po odliczeniu 19% podatku):

   • Dywidenda brutto: 10 000 zł,

   • Podatek dochodowy (19%): 1 900 zł,

   • Dywidenda netto: 8 100 zł.

   • Wn konto 131 Bieżące rachunki bankowe – 8 100 zł (wpływ dywidendy netto na konto),

   • Ma konto 249 Inne rozrachunki i rozliczenia – 8 100 zł (rozliczenie należności z tytułu dywidendy).

Jak wykazać w księgach rachunkowych firmy wpływ dywidendy? - podsumowanie

Dywidendy wypłacane przez spółkę z o.o. na rzecz osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą są ujmowane w księgach rachunkowych jako przychody finansowe. Ujęcie dywidendy następuje w momencie podjęcia uchwały o jej wypłacie przez zgromadzenie wspólników. Faktyczny wpływ dywidendy na rachunek bankowy rozlicza należność z tytułu dywidendy, a ewidencja księgowa obejmuje także kwestie opodatkowania.